vrijdag 30 oktober 2009

Russische GAZ uit WO2 gerestaureerd


De collectie van Geronimo is weer een nieuw voertuig rijker. De nieuwste aanwinst is de bij ons minder bekende GAZ 67B, de Sovjet-versie van de jeep tijdens (en na) WO2. Een beetje uitleg is dus waarschijnlijk welkom.

De Duitsers hadden hun Kübelwagen, de Amerikanen en hun geallieerden aan het Westelijke front hadden de Willys Jeep en de Japanners hadden hun Kurogane 4x4. Alleen de Russen bleven op dit gebied wat achter. Pas in 1943, wanneer WO2 op zijn hoogtepunt was, begonnen de Russen hun eigen 4x4 te bouwen. Ze gebruikten daarvoor het chassis van de Willys Jeep, hen ter beschikking gesteld door de USA. Het ontwerp van de wagen en het bouwen ervan, werd toegewezen aan de GAZ fabrieken. Dat was een vrij voor de hand liggende keuze vermits er eenvoudigweg geen echt andere kandidaat bouwers waren. Tot de jaren ’30 immers, wàs er überhaupt geen automobielindustrie in de Sovjetunie. De auto’s die er reden, zowel privé als militair, waren gewoon ingevoerd geweest vanuit het Westen. Pas in 1931-32 werd er in Gorki, met behulp van onder andere Ford, een eerste autofabriek gebouwd met de naam GAZ, wat een afkorting was van Gorkovski Automobilny Zavod.

Het was het desingersteam van GAZ dat in 1943 de GAZ67 ontwierp op het jeep-chassis. Ze haalden hun inspiratie voor hun ontwerp voor een groot stuk bij de Bantam BRC, een Amerikaans voorontwerp van de Willys Jeep. Hun tweede model, de GAZ67B, werd de definitieve keuze en bleek zoals gehoopt bijzonder wendbaar te zijn in het veld. De 3.280 cc motor met 54 PK gaf de wagen een topsnelheid van 90 kilometer per uur en was krachtig genoeg om de wagen een helling te laten oprijden tot 64%. Afdalingen tot 40% waren ook haalbaar, waardoor de GAZ67B haast even performant als de willys jeep was.

Eind 1943 kregen de eerste eenheden aan het front deze nieuwe wagen. De eerste gingen naar de legergroep in Mantsoerije maar zijn eerste ontmoeting met de Duitse troepen volgde bij de Slag van Koersk. De GAZ67B bleek echt polyvalent en werd al snel ingezet als verbindingswagen voor stafofficieren, als trekpaard voor 45mm anti-tank geschut of als verkenningsvoertuig, uitgerust met een paar mitrailleurs. Door de beprekte productiecapaciteit van de Russen tijdens de oorlog, bleef het aantal exemplaren van deze wagen beperkt tot amper 4851 waarvan er veel vernield raakten. Oorlogse modellen van de GAZ67B zijn dus bijzonder zeldzaam geworden.

Na WO2 kon de productie wel omhoog en produceerden de Sovjets er tot in 1953 een pak meer. In toaal liepen er 93527 stuks van de band en werd de GAZ67B uitgevoerd naar andere communistische landen waardoor je ze kon terugvinden in zowat heel Oost Europa maar evengoed in pakweg Noord Korea tijdens de oorlog daar.

De GAZ67B van Geronimo is één van de zeldzame stuks die tijdens WO2 gemaakt is en werd gevonden in Hongarije, waar hij decennia lang had stilgestaan in een schuurtje. Hij werd er een paar jaar geleden al eens opgelapt maar uiteindelijk via het internet te koop aangeboden. Zo vond hij zijn weg naar Geronimo, waar hij een grondige opknapbeurt kreeg en hersteld werd in zijn originele staat van 1943.
Voor de liefhebbers van cijfers: de GAZ67B is 3.35 meter lang, 1.685 meter breed en weegt 1320 kilo. Met bache omhoog, is hij 1.7 meter hoog. De 3280 cc motor is watergekoeld, heeft 54PK en heeft 4 cylinders. Topsnelheid is 90 kilometer per uur; actieradius is ongeveer 500 kilometer.



Meer foto's kan je hier vinden.